Skarb z Choszczna

W 1969r podczas prac budowlanych na nul.Wolności, 70 cm pod ziemią, znaleziono naczynie gliniane z zawartością 3265 monet o wadze 4623,82gr. Monety pochodziły z XVI I XVII wieku, a najwięcej było z okresu wojny trzydziestoletniej. Z XVI wieku; grosz biskupa wrocławskiego Jana V Turzo z 1507 i szeląg miasta Hamburga z 1566r. Wskazują one na kontakty handlowe Choszczna ze Śląskiem i krajami Rzeszy, w czasach elektora Joachima I i margrabiego Jana z Kostrzynia.
Monety z okresu wojny trzydziestoletniej pochodziły z różnych krajów. Znaleziono także polskie orty koronne z 1623,1624 i półtora grosza koronnego z 1625 króla Zygmunta III Wazy. Ponieważ w latach 1627 - 1628 mamy potwierdzony pobyt w polskich żołnierzy w Choszcznie, możemy podejrzewać, że to oni pozostawili wsa dwie pomniane monety.
Kolejne 4 monety pochodziły z innyvh krajów; trzy krajcary austryjackie Ferdynanta II z 1624 oraz trzy monety - dwa szelągi ksiecia sasko- lauenburskiego z 1620r to slad po pobycie w mieście armii cesarskiej. Stosunkowo mało zachowało się monet z pobytu armii szwedzkiej, bo jedynie jedno srebrne ore króla szwedzkiego Gustawa Adolfa z 1620r. Także mały udział jest monet brandenburskich. Te ostatnie reprezentuje tylko jedna moneta dwu szelagowa elektora Jerzego Wilhelma z 1620r. Te małą liczbe monet brandenburskich, byc może tłumaczy ich brak na rynku, spowodowany licznymi kontrybucjami oraz tym, że słuzyły w codziennym obiegu.
Zapewne o pobycie w Choszcznie żołnierzy pochodzącyvh z różnych innych krajów, czy to służących w armii szwedzkiej czy austryjackiej, świadczyć mogą monety; dwa szelągi hrabiego Barbary Alberta Fryderyka; trzy monety dwu szelągowe księcia brunszwicko - luneburskiego Augusta Młodszego z 1620 i 1621r; trzy monety dwuszelągowe księcia brunszwickiego na Wolfenbuttel Fryderyka Ulryka z 1621r ; dwa szelągi księcia luneburskiego Juliusza Ernesta (sprzed 1636) oraz dwa szelągi biskupa Ratzeburga Augusta z 1619 i 1620r.
Kontakty, głównie handlowe siedemnastowiecznego Choszczna z Księstwem Pomorskim moga nam potwierdzic najliczniejsze 2639 sztuk monet z tego państwa. Były to szelągi księcia wołogoskiego Filipa Juliusza; szelagi księcia szczecińskiego Franciszka I ; grosze, szelagi księcia pomorskiego Bogusława XIV; szelągi księcia szczecińskiego i biskupa kamieńskiego Ulryka I.
Najwiecej monet znalezionych w Choszcznie, zostało wybitych w latach 1616-1629.
Ponadto do tej grupy możemy zaliczyc jescze monety miast pomorskich ; dwa szelągi miasta Gryfii z 1620r; szeląg z 1622 i talar siedemnastowieczny Roztoki i dwadzieścia sztuk monet miasta Strzałowa o wartosci 1/16 talara pochodzących z lat 1623-1631.
Ostatni zespół stanowi 537 monet szelągowych króla szwedzkiego Karola X Gustawa z lat 1656-1660. To pozostałość kontaktów miasta z Pomorzem Szwedzkim, jakie wydzielono w 1648r po zakończeniu wojny trzydziestoletniej i obecności Szwedów w Choszcznie od 1655r