Edward Śmigły-Rydz nie mógł się pochwalić szczególnymi sukcesami jako polski głównodowodzący w kampanii wrześniowej. Dużo lepiej poszło mu… ukrywanie skarbów. I to kilkudziesięciu ciężarówek skarbów!
W archiwum Instytutu i Muzeum Generała Sikorskiego w Londynie można znaleźć osobliwy zbiór dokumentów. To raporty żołnierzy, którzy zdołali przedostać się po wrześniu 1939 roku na Zachód i przekazali przełożonym wiedzę na temat… skarbów. Sam tytuł zbioru mówi wszystko: „Przedmioty wartościowe zakopane”.
Adam Sikorski, autor książki „Mapa tajemnic” odnalazł tam dwa dokumenty rzucające światło na działania marszałka Polski podczas kampanii wrześniowej. Niejaki kapral Feliks Matkowski doniósł po przedarciu się do Francji:
Karol Roger Raczyński. To właśnie w jego majątku miały zostać zakopane tajemnicze skrzynie.
Karol Roger Raczyński. To właśnie w jego majątku miały zostać zakopane tajemnicze skrzynie.
W czasie kampanii wrześniowej, mając przydział do Naczelnego Dowództwa, byłem przydzielony, jako żandarm do pełnienia służby ochronnej przy Pani Marszałkowej Rydz-Śmigłej. W czasie pobytu w majątku hrabiego Raczyńskiego w Ludwinowie koło Czemiernik zostały zakopane skrzynie, których zawartość nie jest mi znana.
Podczas wykonywania tych czynności obecni byli: pan kapitan Stachowicz z GISZ [Generalnego Inspektoratu Sił Zbrojnych], wachmistrz Ślusarczyk z Naczelnego Dowództwa, lokaj pani Marszałkowej, Kamiński, oraz trzech żandarmów, których nazwisk nie pamiętam. Przy zakopaniu tych skrzyń byłem obecny.
Ten dość zdawkowy dokument odkrywa zaledwie czubek góry lodowej. Są też kolejne. Na przykład kapral rezerwy Kazimierz Pomagalski opowiedział o zakopaniu z jego pomocą, 9 września 1939 roku, w piwnicy pewnego tartaku (w którym zamieszkała Marszałkowa Rydz-Śmigła) piętnastu lub szesnastu skrzyń. Kolejne ukryto w zabudowaniach gospodarczych dworu:
9.IX. o godz. 23.00 ja zakopywałem trzy skrzynie w pustej oborze pod zerwaną podłogą. Skrzynie były duże i ciężkie.
Ludwinów to dzisiaj już nieistniejący majątek w Województwie Lubelskim. Powyżej plan przedrukowany w książce „Mapa Tajemnic”.
Ludwinów to dzisiaj już nieistniejący majątek w Województwie Lubelskim. Powyżej plan przedrukowany w książce „Mapa Tajemnic”.
Zdaniem Adama Sikory ten transport z początków września nie był ani pierwszy ani największy. Dużo wcześniej – chyba jeszcze przed wybuchem wojny – do majątku hrabiego Raczyńskiego w Ludwinowie przybyło 30 ciężarówek z meblami i luksusowym wyposażeniem służbowego mieszkania marszałkostwa.
Artykuł powstał w oparciu o książkę Adama Sikorskiego pt. "Mapa tajemnic" (Wydawnictwo Vesper, 2012).
Artykuł powstał w oparciu o książkę Adama Sikorskiego pt. „Mapa tajemnic” (Wydawnictwo Vesper, 2012).
Co zawierały kolejne przywożone skrzynie? Na pewno precjoza, ale nie sposób powiedzieć jakie: może obrazy, może złoto, może też dokumenty i przedmioty wagi państwowej…
Mimo, że transporty były ogromne, a sporo osób pomagało w zakopywaniu skrzyń w kilku różnych miejscach, tajemniczy skarb marszałka Śmigłego-Rydza rozpłynął się jak kamfora. W okolicy Ludwinowa natrafiono wyłącznie na ślady… zakopanego w lesie samochodu. Prawdopodobnie sportowej skody hrabiego Raczyńskiego.
Co stało się z resztą zakopanych przedmiotów? Może kilkadziesiąt lat temu wykopali je zaradni mieszkańcy okolicy, może rozkradli je żołnierze wrogich armii. A może kilkadziesiąt skrzyń ze skarbami wciąż leży pod ziemią. Mniej więcej tutaj.

http://ciekawostkihistoryczne.pl/2012/08/02/gdzie-smigly-rydz-zakopal-zloto/